Wie spät ist es?
Kioma horo estas? (Die wievielte Stunde ist es? Wie spät ist es?) Estas la kvina (horo). Estas la dekkvara (horo). Estas dekunu (minutoj) post la sepa. (Elf nach sieben.) Estas kvarono post la oka, (Viertel nach acht), la oka kaj kvarono, la oka kaj dekkvin (minut-oj), tri kvaronoj antaŭ (vor) la naŭa. Estas kvardek kvin minutoj antaŭ la naŭa. Estas tri kvaronoj post la deka (Ein Viertel vor elf, dreiviertel Elf). Estas duono antaŭ la dekdua (halb Zwölf). Estas kvarono antaŭ tagmezo. (Es ist eine Viertelstunde vor Mittag.) Ĵus (soeben, gerade, eben) bat-is (schlug es) noktmezo (Mitternacht). Estas ok minutoj post la dudekkvara (acht Minuten nach 24 Uhr). Je la tria (um 3), precize je la kvara (genau um 4, Punkt 4).
Wie alt bist du?
Kiun aĝon ( welches Alter) vi havas? Mi havas dudek jarojn. Kiom da jaroj vi havas? Dudek da. Kiam vi naskiĝis? Mi nask-iĝis la tridekan de junio (en la jaro, en) naŭcent kvardek kvin. Mi naskiĝis je la dektria de junio.
Bei dieser Gelegenheit lernen Sie zwei weitere Nachsilben kennen: -ig- und -iĝ-.
Die Nachsilbe -ig macht oder veranlasst etwas
Die Nachsilbe -ig- heißt machen oder veranlassen; satigi (satt machen, sättigen), varmigi (warm machen, wärmen), blindigi (blenden), heligi (erhellen), rezisti (widerstehen), rezistigi (zum Widerstand veranlassen), refunkciigi ion: etwas wieder (re = wieder) zum Funktionieren bringen), havi (haben), havigi (verschaffen), klara (klar), klarigi (erklären), pura (rein), purigi reinigen, veni (kommen), venigi (kommen lassen), fortigi (stark machen), scii (wissen), sciigi (mitteilen, wissen lassen), sanigi (gesund machen), igi (machen).
Die Nachsilbe -iĝ heißt werden
Die Nachsilbe -iĝ- heißt werden, sich machen zu ..., deutet also immer eine Entwicklung, eine Bewegung, sich vollziehende Handlung an. Also: satiĝi (satt werden), varmiĝi (sich erwärmen), blindiĝi (erblinden), heliĝi (hell werden), rezistiĝi ( in Widerstand gehen), fortiĝi (stark werden), klariĝi (sich aufklaren, klar werden), puriĝi (rein werden), sciiĝi (erfahren), saniĝi (gesund werden), naskiĝi (geboren werden).
**************************************************
Kaj nun bonvolu traduki:
1) Es ist genau 9 Uhr und dreißig.
2) Mein Bruder wurde am 29. Februar 1928 geboren.
3) Der Widerstand verstärkte sich.
4) Wir verdunkelten die Fenster (la fenestrojn).
5) Holten die Geschwister den Doktor mittags um halb eins in die Wohnung
des alten kranken Urgroßvaters?
6) Wärmt die Mutter die Suppe an?
La traduko el la 15-a leciono:
1) La semajno havas sep tagojn. La monatoj havas dudek ok, dudek naŭ,
tridek aŭ tridek unu tagojn, la jaro tricent sesdek kvin kaj la superjaro
tricent sesdek ses tagojn.
2) Ni manĝis kvin pomojn, tri pirojn, dekok ĉerizojn, dudek tri fragojn
kaj du dekduojn da nuksoj.
3) Kiun daton ni havas hodiaŭ?
4) Nomu la tagojn de la semajno kaj la monatojn de la jaro.
5) La esperantisto vojaĝis helpe de Esperantokluboj la tutan jaron
en Japanio.
6) Je la lasta dimanĉo mi kaj mia fratino vizitis nian urban teatron.
7) Mi trinkos glason da lakto aŭ tason da kafo.
8) Homoj (Menschen) venas kaj aliaj foriras.
***